Áp xe là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách khắc phục

Áp xe là gì? Được biết đây là tình trạng xuất hiện nhiều trên các bộ phận cơ thể. Nếu để lâu ngày, không điều trị sớm thì áp xe sẽ phát triển thành những cục mủ to gây đau đớn cho người bệnh. Nếu gặp phải tình trạng này thì bạn nên áp dụng nguyên tắc điều trị như thế nào? Trong bài viết này, CÔNG TY TNHH THIẾT BỊ PHÚ THÁI sẽ chia sẻ chi tiết về bệnh áp xe là gì và một số cách khắc phục. 

Hình ảnh áp xe là gì?

Bị áp xe là gì? Abces là gì? Áp xe da là gì?

Áp xe hay còn gọi là abces. Đây là tên gọi của một tổ chức viêm nhiễm, khu trú thành khối mềm, bên trong có chứa mủ được cấu tạo từ vi khuẩn, xác bạch cầu và các mảnh vụn.

Hay nói cách khác đơn giản, dễ hiểu: Áp xe là tình trạng da bị nhiễm trùng, trên da có màu hồng hoặc đỏ, bên trong có mủ. Nếu sờ vào sẽ cảm thấy đau.

Áp xe có thể xuất hiện trên khắp cơ thể, vị trí xuất hiện phổ biến nhất là: vùng nách, bẹn, khu vực gần hậu môn, âm đạo, vùng xương cùng cột sống, áp xe ở răng,... Bên cạnh đó, các ổ áp xe có thể hình thành bên trong cơ thể, ngay tại các mô của các cơ quan như áp xe não, áp xe gan, áp xe vú, áp xe thận,... hoặc tại các khoảng kẽ giữa chúng.

Các giai đoạn của áp xe được diễn biến qua 2 giai đoạn: giai đoạn lan tỏa và giai đoạn tụ mủ.

• Giai đoạn lan tỏa: Ở giai đoạn này, người bệnh sẽ cảm thấy đau nhức ở một số vùng cơ thể và một số dấu hiệu áp xe như sốt cao, nhức đầu, ớn lạnh,...
• Giai đoạn tụ mủ: Thường diễn ra sau vài ngày kèm một số biểu hiện như: sốt cao, mất ngủ, bạch cầu tăng,...

Giai đoạn áp xe da tụ mủ

Có thể bạn quan tâm:

• Đèn chiếu vàng da cho trẻ sơ sinh nên sử dụng trong bao lâu?
• Động cơ servo là gì? Ứng dụng của servo motor trong ngành y tế

Nguyên nhân bị bệnh áp xe là gì?

Nguyên nhân gây ra bệnh áp xe là gì? Được biết, nguyên nhân gây bệnh áp xe chủ yếu là do nhiễm trùng. Những tác nhân nhiễm trùng gây bệnh ở người gồm có:

Vi khuẩn

Vi khuẩn xâm nhập vào các mô dưới da và tuyến bài tiết gây viêm, hoạt hóa những chất hóa học nằm ở trung gian cùng với tế bào bạch cầu. Khi tuyến mồ hôi và tuyến bã bị tắc nghẽn sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập vào bên trong cơ thể và sinh sôi phát triển. 

Khi hệ miễn dịch chống lại vi khuẩn sẽ tiết ra chất lỏng gọi là mủ. Trong mủ có chứa xác bạch cầu và các loại vi khuẩn. Trong đó, vi khuẩn chiếm tỷ lệ cao nhất là Staphylococcus aureus, vi khuẩn này gây ra các loại áp xe dưới da và tại màng cứng cột sống.

Ký sinh trùng

Ký sinh trùng chủ yếu là các loại giun, sán lá gan,... thường phát triển bên trong nội tạng cơ thể, là nguyên nhân gây bệnh áp xe. Ví dụ: Bệnh áp xe gan là do sán lá gan gây nên.

Các loại ký sinh trùng gây ra áp xe trên da nguy hiểm

Triệu chứng và dấu hiệu nhận biết

Những dấu hiệu và triệu chứng của bệnh áp xe là gì?

Triệu chứng của bệnh áp xe khá đặc biệt, gồm:

• Áp xe dưới da: Quan sát vùng da cơ thể sẽ thấy một khối phồng, da bao phủ ổ áp xe đỏ, sưng nề, khi sờ vào sẽ có cảm giác đau, lùng nhùng do bên trong có mủ. Những triệu chứng này là do áp lực trong khối áp xe tăng. Khi nhiễm trùng sẽ lan rộng ra các mô sâu hơn, người bệnh sẽ cảm thấy mệt mỏi hoặc bị sốt.
• Áp xe bên trong cơ thể: Người bệnh gặp phải triệu chứng này thường có biểu hiện như sốt cao, ớn lạnh, môi khô, toàn thân mệt mỏi, sắc mặt hốc hác. Tùy vào vị trí của ổ áp xe sẽ xuất hiện các triệu chứng khác nhau như sốt rét run người, đau tức vùng hạ sườn.

Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?

• Phạm vi đau, sưng đỏ lan rộng và có cường độ đau liên tục kéo dài.
• Đau ở những vị trí thực tràng, hoặc trán,...
• Sốt trên 38 độ C hoặc cao hơn.
• Vệt đỏ có xu hướng lan rộng, khó kiểm soát.

Đối tượng nào dễ bị áp xe?

• Môi trường sinh hoạt dơ bẩn, không được vệ sinh sạch sẽ.
• Người bệnh tiếp xúc nhiều với những người bị nhiễm trùng ngoài da.
• Người nghiện rượu bia và sử dụng chất kích thích như ma túy.
• Người có hệ miễn dịch kém.
• Những người mắc phải các bệnh như đái tháo đường, viêm loét dạ dày, ung thư, AIDS,...
• Những người bị chấn thương nặng.
• Người đang thực hiện hóa trị.
• Người sử dụng chất corticoid thời gian dài và thường xuyên chích thuốc tĩnh mạch.
• Người bị những bệnh về máu như: bạch cầu, hồng cầu hình liềm.

Áp xe có thể mắc bệnh ở tất cả các đối tượng

Phương pháp chẩn đoán bệnh áp xe là gì?

Phương pháp chẩn đoán bệnh áp xe thường dựa vào triệu chứng của bệnh:

• Chẩn đoán áp xe dưới da thường được thực hiện thông qua việc khám lâm sàng dựa trên các biểu hiện như sưng, đỏ, đau vùng da che phủ khối áp xe.
• Chẩn đoán áp xe bên trong cơ thể thì dựa vào sự hỗ trợ của các xét nghiệm cận lâm sàng và phương tiện chẩn đoán hình ảnh như: 
  • Công thức máu: bạch cầu tăng cao, đặc biệt là bạch cầu đa nhân trung tính.
  • Xét nghiệm thể hiện phản ứng viêm trong cơ thể như tốc độ lắng máu, fibrinogen, globulin tăng cao. 
  • Cấy máu dương tính.
  • Siêu âm đối với các trường hợp áp xe sâu như áp xe ở mật, gan, cơ đùi, cơ thắt lưng,...
  • Chụp CT scan, MRI để phát hiện hình ảnh các ổ áp xe ở các cơ quan như áp xe gan, phổi,...
  • Hút mủ làm xét nghiệm, chọc dò địch.
  • Áp dụng kỹ thuật sinh thiết hút tổn thương.

Cấy máu dương tính

Cách điều trị bệnh áp xe

Tùy vào mức độ nặng nhẹ mà chúng ta có những cách điều trị áp xe tại nhà hay điều trị tại bệnh viện. Nhưng theo Phú Thái dù nặng hay nhẹ thì bạn đều đến bệnh viện để kiểm tra. Do bệnh áp xe nếu để lâu, không điều trị kịp thời thì bệnh sẽ ngày càng nặng, cơn đau sẽ tăng, kích thước của khối u sẽ lan rộng ra các mô xung quanh và cuối cùng vỡ ra, chảy mủ bên ngoài.
Đặc biệt trong một số trường hợp, áp xe còn tạo ra đường dò, phá hủy vùng mô sâu rộng khiến việc điều trị áp xe gặp nhiều khó khăn. Việc điều trị bệnh áp xe phụ thuộc vào nhiều yếu tố, quan trọng nhất là phải phân loại áp xe mô dưới da và áp xe sâu bên trong các cơ quan.

Đối với áp xe mô dưới da

Đối với áp xe mô dưới da, phương pháp điều trị hiệu quả là rạch dẫn lưu mủ ra ngoài, sau đó bác sĩ sẽ chèn gạc để cầm máu rồi băng vết thương lại sau khi chảy hết dịch.

Đối với trường hợp áp xe nông có kích thước nhỏ có thể tự chảy dịch và khô lại mà không cần phải can thiệp hay sử dụng các phương pháp điều trị. 

Đối với áp xe sâu bên trong cơ quan

Đối với trường hợp này sẽ sử dụng phương pháp rạch, dẫn lưu ổ áp xe và phối hợp sử dụng thuốc kháng sinh. Trong đó, việc sử dụng thuốc kháng sinh sẽ dựa vào kết quả kháng sinh đồ, sử dụng sớm và đủ liều. Ngoài ra, nếu có xuất hiện các triệu chứng như sốt, đau nhức thì sẽ tiến hành điều trị song song.

Phẫu thuật áp xe

Cách phòng ngừa bệnh áp xe hiệu quả

Sau khi áp dụng các phương pháp điều trị bệnh áp xe, để phòng ngừa và khắc phục bệnh tái phát, người bệnh cần áp dụng các biện pháp sau:

• Nâng cao sức khỏe, cải thiện môi trường sống.
• Giữ gìn vệ sinh cá nhân tốt.
• Ăn uống đảm bảo đủ chất dinh dưỡng.
• Luyện tập thể dục, thể thao thường xuyên.
• Xây dựng lối sống lành mạnh và tăng cường hệ miễn dịch.
• Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng, nhất là sau khi tiếp xúc với người bệnh.
• Không lạm dụng rượu hay sử dụng ma túy, chất gây nghiện.
• Tuân thủ điều trị tốt các bệnh lý như đái tháo đường,...
• Khi có triệu chứng bất thường cần đến gặp bác sĩ ngay, tuyệt đối không được tự ý điều trị, tránh để tổn thương lan rộng và nặng nề hơn.

Tài liệu tham khảo

1. Chinnock B, Hendey GW: Việc tưới các ổ áp xe trên da không giúp cải thiện thành công của việc điều trị. Ann Emerg Med 67(3):379-383, 2016. doi: 10.1016/j.annemergmed.2015.08.007.
2. O'Malley GF, Dominici P, Giraldo P, et al: Việc băng bó thường xuyên các ổ áp xe ngoài da đơn giản thường gây đau đớn và có lẽ không cần thiết. Acad Emerg Med 16(5):470-473, 2009. doi: 10.1111/j.1553-2712.2009.00409.x.
3. Talan DA, Mower WR, Krishnadasan A: Trimethoprim-Sulfamethoxazole so với giả dược để điều trị Áp xe Da Không Biến chứng. N Engl J Med 374(9):823-832, 2016. doi: 10.1056/NEJMoa1507476.